Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkan Vekili Adlıhan Dere, küçük esnaf ve sanatkârların en büyük sorunlarından birinin kontrolsüz şekilde yayılan zincir marketler olduğunu açıkladı. Dere, bu marketlerin rekabet eşitsizliği yaratarak yüzlerce meslek dalını kapanma noktasına getirdiğini vurguladı.
Zincir Marketlerin Acımasız Rekabeti
Adlıhan Dere yaptığı açıklamada, zincir marketlerin şehirlerin her noktasına, bazen birbirine sadece 20 metre mesafede bile açıldığını belirtti. Bu durumun, yıllardır aynı bölgede hizmet veren esnafı çok zor durumda bıraktığını ifade etti. Dere, "Çünkü içerisinde sadece gıda ve temizlik maddesi satması gerekirken adı üstünde market ama binlerce ürün satıyorlar" dedi.
Zincir marketlerin lastik, çekme halatı, zincir, tuhafiye, züccaciye ve nalburiye malzemeleri gibi çok geniş bir yelpazede ürün sattığına dikkat çeken Dere, "O bölgede oturan bizim 415 meslek dalımız var. 1580 NACE kodumuz var. Buradaki mesleklerin hepsini kapanma noktasına getirdiler" şeklinde konuştu.
Fason Üretim ve Eşitsiz Rekabet
Esnaf ve sanatkârın alın teri ve emeğiyle tek başına para kazandığını hatırlatan Dere, zincir marketlerle aralarındaki en büyük farklardan birinin alım gücü olduğunu söyledi. "Onlar kendileri birçok şeyi artık imal etmeye başladı, fason üretim yapmaya başladılar. Tabii onlarla rekabet etme, yarışma şansımız yok" ifadelerini kullandı.
Bu eşitsiz rekabet ortamının küçük işletmeleri yok ettiğini vurgulayan Dere, "Böyle olunca onlar acımasızca bizi yok ediyor, öldürüyor, kapanma noktasına getiriyorlar. Birçok esnafımız iş yerlerini kapatıyor" dedi. Dere, çözüm için yasal düzenleme getirilmesi ve esnafın zincir marketlerle eşit şartlarda yarışabilmesi gerektiğinin altını çizdi.
TESK'ten Yasal Düzenleme Teklifleri
Perakende Ticaretin Düzenlemesi Hakkındaki Kanun ile ilgili çalışmalar olduğunu belirten Adlıhan Dere, TESK olarak somut teklifler sunduklarını açıkladı. Bu tekliflerin başında, zincir marketler için mesafe koşulu geliyor.
Dere, "80-90-100 metrekare dükkanlar, uluslararası marketler açılıyor. Bunların birbirine mesafesinin 500 metrenin altında olmaması lazım" dedi. Ayrıca, zincir marketler için otopark zorunluluğu ve nüfus yoğunluğuna göre açılma kriteri (nüfus konjonktürü) getirilmesini önerdi.
Zincir marketlerin artık sadece şehir merkezlerinde değil, her yerde olduğuna işaret eden Dere, "Bırakın mahalleleri, sokaklardaki marketleri, bunlar yaylalara, köylere kadar çıktılar. Oradaki küçük köy bakkalımızı bitirdiler, mahvettiler" diye konuştu.
Son olarak, acilen bir düzenleme yapılmazsa rekabet şanslarının giderek azalacağını ve büyük sıkıntılar yaşanmaya devam edeceğini sözlerine ekledi.
