Yapay zekâ teknolojisinin yaygınlaşması, dijital dolandırıcılık yöntemlerini de tehlikeli bir şekilde dönüştürüyor. Visa'nın Avrupa genelinde yaptığı kapsamlı bir araştırma, yapay zekâ ile üretilmiş sahte içeriklere inanan kullanıcıların dolandırılma riskinin neredeyse beş kat arttığını ortaya koydu. Bu içeriklere inananların dolandırılma ihtimali yüzde 62'ye ulaşırken, daha temkinli davranan kullanıcılarda bu oran yüzde 13 seviyesinde kalıyor.
Rakamlarla Dolandırıcılığın Maliyeti
Araştırma sonuçları, sadece bireyleri değil, ekonomileri de derinden etkileyen bir tabloyu gözler önüne seriyor. Online dolandırıcılık mağdurlarının ortalama kaybı 165 dolar olarak kayıtlara geçerken, bu vakaların Avrupa ekonomisine yıllık toplam zararı yaklaşık 9.5 milyar doları buluyor. Mağdurlar sadece parasal kayıplarla değil; duygusal stres, artan kaygı ve iş verimliliğinde düşüş gibi ciddi sonuçlarla da mücadele etmek zorunda kalıyor. Sorunların çözümü için harcanan ortalama süre ise 14 iş gününe denk geliyor.
Kullanıcı Alışkanlıkları Riskleri Nasıl Artırıyor?
Dolandırıcıların hedef kitlesini belirlemesinde kullanıcı davranışları kritik bir rol oynuyor. İçeriğin doğruluğunu kontrol etmeden paylaşım yapanlar, doğrulama yapanlara kıyasla iki kat daha fazla risk altında. Araştırmaya katılanların yüzde 44'ü, gerçek sandığı bir içeriğin yapay zekâ ürünü olduğunu sonradan fark ettiğini belirtiyor. Her beş kişiden biri (yüzde 19) içeriği doğrulamadan paylaştığını itiraf ederken, katılımcıların üçte biri (yüzde 32) çoğu zaman sadece başlıkları okuyor.
Visa'dan Güvenlik için 13 Milyar Dolarlık Yatırım
Visa Türkiye Genel Müdürü Samile Mümin, konuya ilişkin değerlendirmesinde yapay zekânın dolandırıcılık mücadelesindeki çift taraflı rolüne dikkat çekti. Mümin, "Dolandırıcılar artık yapay zekâ araçlarını kullanarak insanları kandırıyor ve çevrimiçi kanallara olan güveni zedeliyor" dedi. Visa olarak, dolandırıcılığı önlemek amacıyla son beş yılda 13 milyar dolar yatırım yaptıklarını ve yapay zekâ destekli güvenlik platformları geliştirdiklerini vurguladı. Bu yatırımlar sayesinde her yıl 40 milyar doların üzerinde dolandırıcılık girişiminin önlendiği açıklandı.
Şirket, Türkiye'de UNDP ve Habitat Derneği iş birliğiyle yürüttüğü 'Dijitalde Güvendeyim' projesiyle de toplumsal farkındalığı artırmayı hedefliyor. Proje kapsamında, özellikle 55 yaş üzeri bireyleri hedef alan sosyal mühendislik, oltalama (phishing) ve yapay zekâ ile üretilen sahte ses-görüntü gibi saldırı yöntemleri, gerçek vaka örnekleri üzerinden anlatılıyor. Eğitimlerde 'Dur – Düşün – Danış' (3D) kuralının yaygınlaştırılması amaçlanıyor.
Araştırma, dolandırıcılığın tüketici davranışlarını da kalıcı olarak değiştirdiğini gösteriyor. Avrupa'da yaklaşık 9 milyon kişi, dolandırıcılığa maruz kaldıktan sonra çevrim içi alışveriş alışkanlıklarını değiştiriyor. Mağdurların yüzde 28'i online alışverişi azaltırken, yüzde 4'ü ise bu alışkanlığı tamamen bırakıyor.
