Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılına ilişkin bitkisel üretim verilerini kamuoyu ile paylaştı. Açıklanan istatistikler, tarım sektöründe bir önceki yıla kıyasla genel bir düşüş eğilimini ortaya koydu. Üretim miktarlarında en çarpıcı azalma meyve, içecek ve baharat bitkileri kategorisinde yaşandı.
Tahıl ve Tarla Ürünlerinde Yüzde 9'luk Kayıp
2025 yılında, tarla ürünleri grubunda yer alan tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin (yem bitkileri hariç) toplam üretimi, 2024 yılına göre yüzde 9,0 oranında azalarak 68,1 milyon ton seviyesinde gerçekleşti. Bu genel düşüşün altında, temel tahıl ürünlerindeki keskin düşüşler yatıyor.
Tahıl üretimi bir bütün olarak yüzde 12,3 gerileyerek 34,2 milyon tona indi. Ülkenin stratejik ürünü buğdayda üretim yüzde 13,7 azalışla 17,9 milyon ton oldu. Arpa üretimi ise yüzde 25,9'luk ciddi bir düşüşle 6 milyon tona kadar geriledi. Çavdar ve yulaf üretimindeki düşüş oranları da sırasıyla yüzde 20,9 ve yüzde 26,3 oldu. Tüm bu olumsuz tabloya rağmen, mısır üretimi yüzde 4,9 artış göstererek 8,5 milyon ton seviyesine ulaştı.
Yağlı tohumlarda da durum parlak değil. Ayçiçeği üretimi yüzde 11,8, soya üretimi ise yüzde 17,4 azaldı. Yumru bitkilerden patateste yüzde 7,2'lik, şeker pancarında ise yüzde 2,0'lik bir üretim kaybı kaydedildi.
Sebze Üretiminde Neredeyse Durgunluk, Meyvede Çöküş
Sebze ürünleri grubunda üretim miktarı, bir önceki yıla kıyasla sadece yüzde 0,9 oranında hafif bir azalışla 33,3 milyon ton olarak gerçekleşti. Bu kategoride bazı ürünlerde artışlar da görüldü. Karpuz üretimi yüzde 6,7, kuru soğan üretimi yüzde 9,8, sivri biber üretimi ise yüzde 1,8 arttı. Buna karşılık, domates üretiminde yüzde 7,6, salçalık kapya biberde yüzde 4,7 ve hıyarda yüzde 2,0'lık düşüşler yaşandı.
Ancak asıl şok, meyve, içecek ve baharat bitkileri kategorisinden geldi. Bu grubun toplam üretimi, 2024 yılına göre tam yüzde 30,9 oranında azalarak 19,6 milyon tona kadar düştü. Bu, son yılların en sert düşüşlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
Meyve üretimindeki düşüşler oldukça yaygın ve derindi: Kiraz üretimi yüzde 70,6, elma üretimi yüzde 48,3, şeftali üretimi yüzde 46,1, nektarin üretimi yüzde 44,1 oranında geriledi. Üzümde yüzde 27,5, narda yüzde 10,2'lik azalışlar kaydedildi. Turunçgillerde portakal yüzde 17,5, limon yüzde 34,4 düşüş yaşarken, mandalinada yüzde 5,8'lik bir artış sevindirdi.
Sert kabuklu meyvelerde durum daha da vahimdi: Antep fıstığı üretimi yüzde 61,5, fındık üretimi yüzde 38,5, ceviz üretimi ise yüzde 38,2 oranında azaldı. Ayrıca, zeytin üretiminde yüzde 34,7, muz üretiminde ise yüzde 1,2'lik düşüşler oldu.
Süs Bitkileri ve Genel Değerlendirme
Süs bitkileri üretimi de 2025 yılında yüzde 1,4 oranında azalış gösterdi. Bu kategoride, kesme çiçek üretimi yüzde 5,8 düşerken, diğer süs bitkileri üretiminde yüzde 8,7'lik bir artış yaşandı.
TÜİK'in 26 Aralık 2025 tarihinde yayımladığı bu veriler, Türkiye tarımının birçok temel kalemde zorlu bir yıl geçirdiğini gözler önüne seriyor. Özellikle meyve ve sert kabuklu ürünlerdeki çift haneli ve hatta yüzde 60'ları aşan düşüş oranları, iklim koşulları, maliyet artışları veya diğer yapısal sorunların etkisini sorgulatıyor. Sektör paydaşlarının, bir sonraki üretim sezonuna yönelik planlamalarını bu veriler ışığında yeniden gözden geçirmesi bekleniyor.
