Türkiye'de vatandaşın en çok tükettiği temel gıdaların başında gelen ekmek ve simit gibi ürünlerin fiyat tarifelerinin belirlenmesi için yeni bir mekanizma hayata geçiyor. 11. Yargı Paketi kapsamında yapılan düzenlemeyle, zam oranlarında anlaşma sağlanamaması halinde süreç yeni kurulacak olan "Uzlaşma Komisyonu"na devredilecek.
Uzlaşma Komisyonu Nasıl Çalışacak?
Yeni düzenlemeye göre, Ticaret Bakanlığı'nın olumsuz görüş bildirdiği fiyat tarifeleri için 15 günlük bir süre öngörülüyor. Bu süre içinde taraflar anlaşamazsa, konu Uzlaşma Komisyonu'na taşınacak. Komisyon, mülki amirin veya görevlendireceği yardımcısının başkanlığında toplanacak.
Komisyonda şu temsilciler yer alacak:
- Ticaret il müdürlüğü
- Defterdarlık
- Belediye
- İldeki ilgili kamu kurumu
- Ticaret ve sanayi odası veya ticaret odası
- Esnaf ve sanatkârlar odaları birliği
Komisyon kararlarını salt çoğunluk ile alacak. Mevcut sistemde sadece görüş bildiren bakanlık temsilcisi de bu yeni komisyonda sürece dahil olacak.
Fiyatlar Hangi Kriterlere Göre Belirlenecek?
Uzlaşma Komisyonu, fiyat değerlendirmesini yaparken belirli kriterleri göz önünde bulunduracak. Mevcut maliyetler ve ortalama kar marjları temel alınacak. Ayrıca, Orta Vadeli Program (OVP)'da yer alan enflasyon hedefleri de fiyat belirleme sürecinde dikkate alınacak önemli parametreler arasında olacak.
Bu adımın sinyali, geçtiğimiz aylarda yapılan Gıda Komitesi toplantısında verilmişti. Toplantı sonrası yapılan açıklamada, ekmek gibi temel gıda ürünlerine ilişkin tarifelerin belirlenmesinde daha etkin bir model için çalışma yapılacağı ifade edilmişti.
Bakanlığa Yönetmelik Yetkisi
Teklifin TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilmesi durumunda, Ticaret Bakanlığı'na önemli bir yetki daha verilecek. Bakanlık, fiyat tarifelerinin belirlenmesine ilişkin yönetmelik yapma yetkisini de elde edecek. Bu da sürecin daha merkezi ve düzenli yürütülmesini sağlayacak.
Yeni sistemin amacı, temel gıda maddelerinin fiyatlandırılmasında şeffaf, adil ve tarafların uzlaşısına dayalı bir süreç oluşturmak. Tüketiciyi korurken, üretici ve esnafın da haklarını gözeten dengeli bir mekanizma hedefleniyor.
