Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı Gelir Dağılımı İstatistikleri'ni kamuoyu ile paylaştı. Açıklanan veriler, ülkedeki gelir dağılımı tablosunu ve eşitsizlik düzeyini ortaya koydu. Buna göre, toplam gelirden en yüksek payı alan kesim ile en düşük payı alan kesim arasındaki makas daralmak yerine yüksek seviyelerde seyretmeye devam ediyor.
Gelir Dağılımında Çarpıcı Tablo
2025 yılı sonuçlarına göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay, bir önceki yıla kıyasla 0,1 puanlık küçük bir düşüşle yüzde 48,0 seviyesinde gerçekleşti. Diğer taraftan, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun payı ise yine 0,1 puanlık bir artışla yüzde 6,4 oldu. Bu veriler, toplumun en zengin beşte birlik diliminin, en yoksul beşte birlik diliminden yaklaşık 7,5 kat daha fazla gelir elde ettiğini gösteriyor.
Gelir Eşitsizliği Ölçütlerinde Gelişmeler
Gelir dağılımındaki eşitsizliği ölçen temel göstergelerden biri olan Gini katsayısı, 2025 yılında bir önceki yıla göre 0,003 puan azalarak 0,410 olarak tahmin edildi. Sıfıra yaklaştıkça eşitliği, bire yaklaştıkça eşitsizliği ifade eden bu katsayıdaki hafif düşüş olumlu bir gelişme olarak kaydedilse de, değer hala gelir dağılımındaki bozulmayı işaret ediyor.
Brüt gelir üzerinden hesaplanan Gini katsayısı 0,422 olurken, tüm sosyal transferlerin hariç tutulduğu senaryoda bu oran 0,473'e yükseliyor. P80/P20 oranı (en zengin %20'nin payının en yoksul %20'nin payına oranı) 7,5, P90/P10 oranı ise 12,9 olarak hesaplandı.
Ortalama Gelirler ve Bölgesel Farklar
TÜİK verileri, ortalama gelirlerde bir önceki yıla göre nominal anlamda önemli artışlar olduğunu da ortaya koydu. Yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri yüzde 76,7 artışla 662 bin 414 TL'ye, yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise yüzde 77,3 artışla 332 bin 882 TL'ye yükseldi.
Ancak bu artışlar ülke geneline eşit dağılmıyor. En yüksek fert geliri 449 bin 618 TL ile TR51 (Ankara) bölgesinde görülürken, onu İstanbul ve İzmir bölgeleri takip ediyor. En düşük gelir ise 172 bin 552 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde kaydedildi. Gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu bölge ise 8,5'lik P80/P20 oranı ile TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) oldu.
Eğitim ve İş Durumunun Gelire Etkisi
Gelir farklılıklarında eğitim ve işteki statü belirleyici olmaya devam ediyor. En yüksek yıllık ortalama esas iş geliri 566 bin 839 TL ile yükseköğretim mezunlarına ait. İşteki duruma göre bakıldığında ise işverenler 1 milyon 204 bin 791 TL ile açık ara önde. Toplam gelir içinde en büyük payı yüzde 49,7 ile maaş ve ücret gelirleri alırken, sektörel bazda en yüksek gelir artışı yüzde 79,0 ile inşaat sektöründe yaşandı.
Veriler ayrıca, bir önceki yıl işsiz olanların yüzde 38,7'sinin 2025'te çalışmaya başladığını ve gelir grupları arasındaki hareketliliğin sınırlı olduğunu gösteriyor. Örneğin, en yüksek gelirli yüzde 10'luk dilimde yer alanların yüzde 68,1'i bir sonraki yıl aynı grupta kalmayı sürdürdü.
