Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Bölgesel Satın Alma Gücü Paritesi (BSGP) sonuçlarını kamuoyu ile paylaştı. Araştırma, Türk lirasının ülkenin farklı bölgelerinde ne kadar satın alma gücüne sahip olduğunu ortaya koymayı amaçlıyor. Ortak bir mal ve hizmet sepeti kullanılarak hesaplanan endekslere göre, Türkiye'nin en pahalı ve en ucuz bölgeleri netleşti.
Genel Sıralama: İstanbul ve TRC3 Bölgesi Başı Çekiyor
Çalışmanın genel sonuçlarına göre, 2024 yılı fiyat düzeyi endeksinin en yüksek olduğu bölge 112,6 ile İstanbul oldu. Bu değer, İstanbul'un Türkiye ortalamasından %12,6 daha pahalı olduğu anlamına geliyor. Listenin diğer ucunda ise 91,5 endeks değeriyle Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt (TRC3 bölgesi) yer aldı. Bu bölge, Türkiye ortalamasına kıyasla %8,5 daha ucuz olarak kayıtlara geçti.
Harcama Gruplarına Göre Detaylı Tablo
Ana harcama grupları bazında incelendiğinde, farklı bölgelerin öne çıktığı görülüyor. Gıda ve alkolsüz içeceklerde en yüksek fiyatlar 106 endeksle Balıkesir ve Çanakkale'de (TR2 bölgesi) görülürken, en düşük fiyatlar yine 95,1 ile TRC3 bölgesinde (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) tespit edildi.
Konut ana grubunda İstanbul'un fiyat farkı çok daha belirgin. İstanbul'un konut endeksi 147,3 seviyesinde gerçekleşerek ortalamanın çok üzerine çıktı. Bu kalemde en ucuz bölge ise 73,8 endeksle Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan (TRA bölgesi) oldu.
Eğitim, bölgeler arasındaki uçurumu en net gösteren gruplardan biri. İstanbul'da eğitim fiyat endeksi 138,8 olarak hesaplanırken, TRA bölgesinde bu rakam 58,6'ya kadar düşüyor. Bu, İstanbul'da eğitimin Türkiye ortalamasından %38,8 daha pahalı, TRA bölgesinde ise %41,4 daha ucuz olduğunu gösteriyor.
Diğer Harcama Gruplarında Öne Çıkanlar
Diğer bazı ana harcama gruplarının sonuçları şöyle:
- Lokanta ve Oteller: En pahalı bölge 113,8 ile İzmir, en ucuz bölge 88,5 ile TRA bölgesi (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan).
- Sağlık: En yüksek fiyat endeksi 136,8 ile İstanbul'da, en düşük endeks ise 73,6 ile TRC3 bölgesinde (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt).
- Ulaştırma: En pahalı bölge 103,8 ile İstanbul, en ucuz bölge 95,2 ile TRC3 bölgesi.
- Giyim ve Ayakkabı: En pahalı bölge 108,4 ile Balıkesir, Çanakkale, en ucuz bölge 87,1 ile TRA bölgesi.
TÜİK'in bu kapsamlı çalışması, Türkiye'deki yaşam maliyetinin coğrafyaya göre nasıl değişkenlik gösterdiğini somut verilerle ortaya koyuyor. Sonuçlar, tüketicilerin satın alma gücündeki bölgesel eşitsizlikleri ve hane halkı bütçelerini en çok etkileyen kalemleri anlamak açısından önemli bir referans oluşturuyor.
