Dünyada yenilenebilir enerji devrimi hız kesmeden devam ediyor. Londra Ekonomi ve Siyaset Bilimi Okulu (LSE) bünyesindeki TPI Küresel İklim Geçiş Merkezi'nin yayımladığı "Ülkelerin İklim Geçişi Durumu 2025" raporu, temiz enerjide kritik bir eşiğin aşıldığını ortaya koydu.
Yenilenebilir Enerjide Tarihi Dönüm Noktası
Rapora göre, incelenen 85 yüksek, orta ve düşük gelirli ülkenin yarısından fazlasında planlanan ve yapım aşamasındaki yenilenebilir enerji kapasitesi, mevcut fosil yakıt kurulu gücünü geride bıraktı. Bu gelişme, düşük karbonlu kaynakların büyüme ivmesini koruduğunu net bir şekilde gözler önüne serdi.
11 Kasım 2025 tarihinde yayımlanan rapor, ülkelerin iklim değişikliği performansını "Ülkelerin İklimle İlgili Fırsat ve Risklerinin Değerlendirilmesi (ASCOR)" çerçevesinde analiz etti. Değerlendirmede ülkelerin uzun vadeli iklim hedefleri, politika uygulamaları ve finansman kullanımı olmak üzere üç temel alandaki performansı mercek altına alındı.
ABD'nin Geri Adımı Küresel Ortalamayı Düşürdü
Araştırmanın dikkat çeken bulgularından biri de ABD'nin iklim politikalarındaki geri adımlarının küresel etkisi oldu. Raporda, birçok ülkede iklim politikaları ve finansman uygulamalarında ilerleme kaydedilmesine rağmen, ABD'nin geçen yıl iklim taahhütlerinden geri adım atmasının küresel ortalamayı aşağı çektiği vurgulandı.
İklim politikası geliştirme ve finansal bilgilerin açıklanmasında istikrarlı ilerleme sağlansa da hem küresel ölçekte hem de ASCOR kapsamındaki ülkelerde emisyonların artmaya devam ettiği tespit edildi.
Düşük Gelirli Ülkeler Liderliği Ele Aldı
Rapordaki şaşırtıcı sonuçlardan biri de gelişmekte olan ülkelerin performansı oldu. Düşük ve orta gelirli ülkeler, yüksek gelirli ülkelere kıyasla "İklim Politikaları ve Finansman" kısmında daha fazla ilerleme kaydetti. Bu iyileşmenin arkasında, gelişmekte olan ekonomilerde iklim mevzuatı, karbon fiyatlandırması ve iklim maliyetlerinin şeffaflığı alanlarında kaydedilen önemli politika gelişmeleri yatıyor.
Bölgesel karşılaştırmalarda ise Avrupa Birliği ve Latin Amerika liderliği sürdürürken, Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesi en düşük ortalama puanları aldı. MENA bölgesindeki bu düşük performansın, bölgenin fosil yakıt gelirlerine olan bağımlılığının sürdüğünü ve iklim politikalarının sınırlı gelişim ortaya koyduğu belirtildi.
Raporda dikkat çeken diğer bulgular şunlar:
- Ülkelerin %78'inde net sıfır hedefi belirlenmiş olmasına rağmen, bu hedeflerin çok azında geçmiş emisyon eğilimleri veya 2030 hedefleriyle uyum sağlandı
- Ülkelerin %97'si sıcaklığı 1,5 santigrat derece düşürme hedefiyle uyumlu 2035 yol haritası belirleyemedi
- Uzun vadeli hedeflerin düzenli olarak izlenen ve kamuoyuyla paylaşılan somut eylemlerle desteklenmesi gerekiyor
Genel olarak raporda, çoğu ülkenin hedef belirleme, politika geliştirme ve finansman planlaması alanlarında ilk adımları attığı, ancak birçok ülkenin hala hedeflerin şeffaflığı, güvenilirliği ve uygulanabilirliği açısından ek kriterleri karşılayamadığı sonucuna varıldı.
