İstanbul'da Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) ev sahipliğinde gerçekleştirilen 'Ailenin Karşılaştığı Yeni Nesil Sorunlar Çalıştayı', toplumun temel taşı olan aile kurumunu tehdit eden güncel risklere karşı kapsamlı bir yol haritası ortaya koydu. 19-20 Aralık 2025 tarihlerinde düzenlenen iki günlük yoğun program, dijitalleşmeden demografik krize, eğitimden istihdama kadar birçok başlıkta bilimsel ve sonuç odaklı çözüm önerilerinin geliştirildiği bir platform oldu.
Geniş Katılımlı İş Birliği ve Açılış
Çalıştay, Cihannüma organizasyonu, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul Aile Vakfı ve Esenler Belediyesi iş birliğiyle hayata geçirildi. Açılış paneli, Prof. Dr. Orhan Koçak moderatörlüğünde Prof. Dr. Zeki Bayraktar, Prof. Dr. Özkan Sapsağlam ve Op. Dr. Ayşe Duman'ın sunumlarıyla başladı. Panele; Cihannüma Genel Başkanı Selim Cerrah, AK Parti Kadın Kolları Başkanı Tuğba Işık Ercan, YTÜ Rektörü Prof. Dr. Eyüp Debik, Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu, İstanbul Aile Vakfı Başkanı Üner Karabıyık, AK Parti Sosyal Politikalar Başkan Yardımcısı Dr. Mehmet Karabay ile çok sayıda akademisyen ve sivil toplum temsilcisi katıldı. Bu geniş katılım, aile meselesinin artık ortak bir sorumluluk alanı olduğunu gösterdi.
Çok Boyutlu Sorunlar ve Çözüm Arayışları
Çalıştayın ikinci gününde dört oturum halinde devam eden tartışmalara, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, İstanbul Valisi Davut Gül ve çok sayıda üst düzey isim de katılarak görüş belirtti. Evliliğin ötelenmesi, dijitalleşme, geleneksel medya, eğitim-istihdam ve cinsel kimlik karmaşası gibi başlıklar altında oluşturulan masalarda, STK'lar, çeşitli bakanlıklar, Diyanet İşleri Başkanlığı ve üniversite temsilcileri sorunları çok boyutlu olarak ele aldı. Devlet ve sivil toplumun aynı masada buluştuğu ortamda, çözüm önerileri açık ve bilimsel bir dille tartışıldı.
Eğitim Sistemine Köklü Eleştiri ve Maarif Modeli Vurgusu
Çalıştayda öne çıkan en güçlü temalardan biri, mevcut eğitim sistemine yönelik köklü eleştiriler ve Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM)'in önemine yapılan vurguydu. Maarif Platformu Başkanı Prof. Dr. Osman Çakmak, yaptığı değerlendirmede, zorunlu ve tekelci müfredatın çocukları aileden kopardığını, meslekleri itibarsızlaştırdığını ve eğitimi hayattan uzaklaştırdığını belirtti.
Çakmak, "Çözüm eğitimin özgürleşmesinden geçiyor. Zorunlu eğitim acilen kaldırılmalı. Çekirdek bilginin ardından usta-çırak ilişkisi, ev okulu ve yerel modellerin önü açılmalı" ifadelerini kullandı. Milli Eğitim Bakanlığı'nın hayata geçirdiği Maarif Modeli ve MESEM'lerin, kimlik kazandıran ve aileyi güçlendiren bir eğitim anlayışı için kritik bir fırsat sunduğunun altı çizildi. Katılımcılar, bu modellere yönelik eleştirilerin, mevcut sınav odaklı ve sömürge tipi eğitim düzenini sorguladığı için geldiği görüşünde birleşti.
Dijital Kültürün Aile Üzerindeki Etkisi
Çalıştayda üzerinde durulan bir diğer önemli başlık ise dijital kültürün aile üzerindeki dönüştürücü ve çoğu zaman yıkıcı etkisi oldu. Dijital dünyanın çocuklar için "ikinci bir müfredat" ürettiği, ekranlardaki dizilerin evliliği "yük", aileyi ise "ertelenmesi gereken bir proje" olarak sunduğu tespiti yapıldı. Bu anlatıların aileyi doğrudan hedef almadan itibarsızlaştırdığı ve gençler nezdinde evliliği riskli bir alana dönüştürdüğü vurgulandı.
Geleceğe Dair Yol Haritası ve Sivil Güç Çağrısı
Çalıştay, yalnızca sorunları tespit etmekle kalmayıp, geleceğe dair somut öneriler de geliştirdi. Bu öneriler iki ana başlıkta toplanıyor: Toplumsal İrade ve Akademik Altyapı. Katılımcılar, akademi, medya, bürokrasi ve siyaset arasında eşgüdümlü, katılımcı bir iş birliği yapısının inşasının önemine işaret etti. Ayrıca, iki günlük çalıştayların ötesine geçerek, süreklilik arz eden ve ülke geneline hitap eden kalıcı akademik yapılanmalara ihtiyaç olduğu belirtildi.
Prof. Dr. Osman Çakmak, çalıştayın "aile meselesinde dolaşımda olan yüzeysel ezberlerin, yerini daha derin ve sahici tartışmalara bırakmasına vesile olduğunu" söyledi. Çalıştay sonuç bildirgesinin ve hazırlanacak kitabın, üretilen düşüncelerin rafine edilerek politikalara dönüşmesi için önemli bir adım olacağı ifade edildi.
