Milyonlarca çalışanın gelirini ve sosyal güvenlik sistemindeki pek çok ödeme kalemini doğrudan etkileyecek olan 2026 yılı asgari ücret belirleme maratonu resmen başladı. Yeni rakam, yalnızca işçilerin cebine girecek net tutarı değil, aynı zamanda bir gösterge olarak tazminat, işsizlik maaşı, borçlanma bedelleri ve sosyal yardım kriterleri gibi geniş bir yelpazeyi değiştirecek.
Asgari Ücret Takvimi ve Belirleme Süreci
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 2026'da geçerli olacak asgari ücretin tespiti için ilk adımı attı. İşçi ve işveren temsilcilerini 12 Aralık 2025 tarihinde bir toplantıya davet etti. Bu toplantı, yeni üye yapısıyla oluşturulacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk buluşması olacak.
Komisyon, 5'i işçi (TÜRK-İŞ), 5'i işveren (TİSK) ve 5'i hükümet temsilcisi olmak üzere toplam 15 üyeden oluşuyor. Kararlar oy çokluğu ile alınıyor. Yasal gereklilik uyarınca, 2026 asgari ücretinin en geç 31 Aralık 2025'te açıklanması ve 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Rakam belirlenirken komisyon, işçilerin geçim koşulları, istihdamın korunması ve işveren maliyetleri gibi faktörleri tartışacak. Ancak, her yıl olduğu gibi enflasyon verileri belirleyici rol oynayacak. Merkez Bankası'nın yüzde 31-33 bandındaki ve Orta Vadeli Program'ın yüzde 28.5'lik enflasyon tahminleri masada etkili olacak.
Asgari Ücret Artışının Doğrudan Etkileyeceği Ödemeler
Brüt asgari ücret, yüzü aşkın ödeme ve hesaplama için referans noktası oluşturuyor. 2026'da yükselecek yeni rakamla birlikte aşağıdaki kalemlerde otomatik artış yaşanacak:
Maaşlar ve Tazminatlar: Özel sektörde birçok işletmede ücret skalaları asgari ücrete endeksli. Ayrıca, kıdem ve ihbar tazminatı hesaplamaları brüt asgari ücret üzerinden yapıldığı için Ocak'tan sonra bu ödemeler de yükselecek.
İşsizlik Maaşı: İşsizlik ödeneğinin alt sınırı brüt asgari ücretin yüzde 40'ı, üst sınırı ise yüzde 80'i olarak belirleniyor. Yeni rakam, işsizlik maaşlarının da artması anlamına geliyor.
Sosyal Güvenlik Ödemeleri: İş kazası veya hastalık nedeniyle ödenen geçici iş göremezlik (rapor) parasının asgari tutarı, doğum yapan annelere ödenen iş göremezlik ödeneği ve yarı zamanlı çalışan annelere verilen ödenekler yükselişten payını alacak.
Stajyer Ücretleri ve BES Katkısı: Stajyerlerin ücretleri ile Bireysel Emeklilik Sistemindeki (BES) yıllık maksimum devlet katkı limiti de asgari ücrete bağlı olarak artacak.
Sosyal Yardımlar: Gelir testi ile sosyal yardım alan vatandaşlar için gelir kriteri asgari ücrete göre belirlendiğinden, yardıma erişim kriterleri değişebilecek.
Borçlanma Bedelleri ve Primlerdeki Artış
Asgari ücret artışı, borçlanma maliyetlerini de doğrudan etkileyecek. Prim kazanmak isteyen annelerin yaptığı doğum borçlanması bedelleri yükselecek. Aynı şekilde, askerlik borçlanması ve yurtdışı borçlanması için ödenecek tutarlar da artacak.
Sigorta primleri de yeni rakama göre ayarlanacak. İsteğe bağlı sigorta primi ödeyen ev hanımları, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi ödeyenler ve Bağ-Kur ile SSK prim mükellefleri daha yüksek ödemeler yapacak.
Vergi Avantajı Sürecek, Net Kazanç Artacak
2022'den bu yana uygulanan asgari ücret vergi istisnasının 2026 yılında da devam etmesi bekleniyor. 2026 Bütçe Kanunu Teklifi'nde bu istisna nedeniyle çalışanlara sağlanacak gelir desteği 1 trilyon 92 milyar lira olarak öngörülmüştü.
Bu uygulama, asgari ücretin tamamından ve diğer maaşlardaki asgari ücrete denk gelen kısımdan gelir vergisi alınmaması anlamına geliyor. Dolayısıyla, asgari ücretteki artışla birlikte vergiden muaf tutulan kazanç miktarı da yükselecek. Bu durum, özellikle brüt maaş üzerinden anlaşan çalışanlar için daha az vergi ve daha fazla net ücret demek. Ayrıca, asgari ücret artışı, diğer çalışanlar için yapılacak zam müzakerelerinde de önemli bir referans noktası olacak.
Sonuç olarak, 12 Aralık'ta başlayacak müzakerelerle şekillenecek 2026 asgari ücreti, Türkiye'deki milyonlarca insanın gelirini ve sosyal güvenlik maliyetlerini doğrudan etkileyecek kapsamlı bir değişimin merkezinde yer alıyor.
