Denizli İl Sağlık Müdürü ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Berna Öztürk, dünyada üçüncü ölüm nedeni olarak gösterilen KOAH hastalığının akciğer kanseri riskini önemli ölçüde artırdığını açıkladı. 18 Kasım 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, her iki hastalığın da ortak risk faktörleri taşıdığını ve sıklıkla birlikte görüldüğünü vurguladı.
KOAH ve Akciğer Kanseri İlişkisi
KOAH'ın tüm dünyada on yetişkinden birini etkileyen önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu belirten Dr. Öztürk, hastalığın temel nedeninin sigara kullanımı olduğunu ifade etti. Sigara içen bireylerin, içmeyenlere kıyasla çok daha fazla solunum şikayeti yaşadığını ve KOAH'a bağlı ölüm oranlarının daha yüksek olduğunu açıkladı.
Dr. Öztürk, KOAH gelişimine katkıda bulunan diğer faktörleri şöyle sıraladı: Pipo, puro, nargile gibi diğer tütün ürünleri, çevresel tütün dumanı, hava kirliliği, iç ve dış ortamlarda fosil yakıt dumanlarına maruz kalma ve tozlu-dumanlı işyerlerinde çalışmak. Son yıllarda hareketsiz yaşam tarzının da risk faktörleri arasına girdiğini ekledi.
Hastalığın İlerleyişi ve Belirtileri
KOAH belirtilerinin zamanla yavaş yavaş artış gösterdiğini anlatan Öztürk, "Hastalık ilerledikçe kişi başlangıçta yokuş çıkarken nefes darlığı çeker. Daha sonra düz yolda yürümekte zorlanır ve zamanla evden çıkmak istemez hale gelir. Geceleri nefes problemi nedeniyle uykudan uyanma görülür. İlerleyen dönemlerde ise günlük rutin işlerini yapamaz duruma gelir" diye konuştu.
KOAH hastalarının yağışlı, sisli ve soğuk havalardan rahatsız olduğunu, kış aylarındaki hava kirliliğinin bu kişiler için ciddi risk oluşturduğunu vurguladı. Hastalığın yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürdüğünü ve tedavi maliyetlerinin yüksek olduğunu belirtti.
Akciğer Kanseri Riskinde Artış
Yapılan araştırmalar, KOAH hastalarında 10 yıl içinde akciğer kanseri gelişme ihtimalinin normal bireylere göre daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Dr. Öztürk, sigaranın solunum yollarında iltihaplanmaya neden olarak KOAH'a yol açarken, aynı zamanda akciğer hücrelerinde mutasyona sebep olarak kanser gelişimini tetikleyebildiğini açıkladı.
Akciğer kanserinin dünya genelinde erkeklerde en sık, kadınlarda ise ikinci en yaygın kanser türü olduğunu ve kansere bağlı ölümlerde ilk sırada yer aldığını ifade eden Öztürk, akciğer kanserinin başlıca belirtilerini şöyle sıraladı:
- Geçmeyen veya giderek kötüleşen öksürük
- Öksürükle birlikte kan veya kanlı balgam gelmesi
- Nefes alırken, öksürürken veya gülerken artan göğüs ağrısı
- İştahsızlık, halsizlik, yorgunluk ve kilo kaybı
- Ses kısıklığı ve nefes darlığı
- Tekrarlayan bronşit ve zatürre atakları
Akciğer kanserinin erken teşhis edilmesinin tedavi başarısını önemli ölçüde artırdığını, ancak çoğu zaman belirti vermediği için teşhisin genellikle ileri evrelerde konulduğunu belirtti. Şikayetlerin sıklıkla enfeksiyonlara veya sigaranın etkilerine bağlanarak göz ardı edildiğini ekledi.
Korunma ve Tedavi Yöntemleri
Her iki hastalıkta da erken tanı, düzenli doktor kontrolü ve multidisipliner tedavi uygulamalarının sağ kalım oranlarını artırdığını vurgulayan Dr. Öztürk, KOAH'lı kişilerde düşük doz bilgisayarlı tomografi gibi tarama yöntemlerinin akciğer kanserinin erken teşhisine yardımcı olabildiğini söyledi.
Sigaranın bırakılmasından 10 yıl sonra akciğer kanseri riskinin, içmeye devam edenlere kıyasla yaklaşık %50 oranında azaldığını belirten Öztürk, ailesinde akciğer kanseri öyküsü olan bireylerin sigaraya hiç başlamaması gerektiği uyarısında bulundu.
Tütün bağımlılığından kurtulmak isteyen vatandaşların Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı, sigara bırakma poliklinikleri veya mobil sigara bırakma polikliniğine başvurabileceklerini ifade etti. Dumansız hava sahası uygulamaları ve ev içi maruziyetin azaltılmasına yönelik önlemlerin toplumun kanser yükünü azaltmada etkili olduğunu sözlerine ekledi.
