Japonya, yerli ve yabancı teknoloji devlerinin yapay zeka destekli hizmetlerini mercek altına alıyor. Ülkenin rekabet otoritesi, Google, Microsoft ve OpenAI gibi küresel şirketlerin de aralarında bulunduğu firmalara yönelik resmi bir soruşturma başlatma kararı aldı.
Soruşturmanın Kapsamı ve Şüpheler
Japonya Adil Ticaret Komisyonu (JFTC), 24 Aralık 2025 tarihinde başlatılacak soruşturmanın temel gerekçesini, şirketlerin yapay zeka aracılığıyla piyasada tekelleşme riski oluşturması olarak açıkladı. Resmi Kyodo ajansının aktardığı habere göre, komisyon özellikle yapay zeka destekli arama motoru hizmetlerini hedef alıyor.
Otoritenin şüphesi, bu hizmetlerin çeşitli haber kuruluşlarına ait içerikleri izinsiz bir şekilde kullanarak hem telif haklarını ihlal etmesi hem de rekabet yasalarını çiğnemesi yönünde. Bu durum, adil olmayan bir piyasa avantajı sağlayarak diğer oyuncuların önünü kesmekle eşdeğer görülüyor.
"Baskılama Değil, Anlama" Amaçlı
JFTC'den bir yetkili, soruşturmanın amacının şirketleri baskılamak değil, "durumu daha iyi anlamak" olduğunu vurguladı. Bu ifade, otoritenin henüz kesin bir yargıya varmadığını, ancak hızla büyüyen yapay zeka pazarında olası tekelci eğilimleri erkenden tespit etmek istediğini gösteriyor.
Soruşturma kapsamına, ülkede faaliyet gösteren yabancı şirketlerin yanı sıra Japon teknoloji firmaları da dahil edilecek. Bu hamle, Japonya'nın dijital ekonomi alanındaki rekabetçi dengeleri korumak için yerli ve yabancı ayırımı yapmadığının net bir göstergesi.
Küresel Bir Trend: AB de Benzer Adım Attı
Japonya'nın bu girişimi, dünya genelinde yapay zeka ve rekabet hukukunu dengelemeye yönelik artan çabaların bir parçası. Avrupa Birliği Komisyonu, daha önce 9 Aralık'ta Google'a yönelik benzer bir soruşturma başlattığını duyurmuştu.
AB'nin soruşturması da, Google'ın çevrimiçi içerikleri yapay zeka modellerini eğitmek için kullanmasının rekabet kurallarına aykırı olup olmadığı üzerine odaklanıyor. İki gelişmiş ekonominin benzer zamanlarda atığı bu paralel adımlar, küresel teknoloji devlerinin yapay zeka alanındaki faaliyetlerinin artık çok daha sıkı denetleneceği sinyalini veriyor.
Sonuç olarak, Japonya'nın attığı bu adım, yapay zeka inovasyonu ile adil rekabet ve fikri mülkiyet haklarının korunması arasında sağlıklı bir denge kurma arayışının somut bir yansıması. Soruşturmanın sonuçları, sadece Japonya için değil, tüm dünyada yapay zeka düzenlemeleri için önemli bir emsal teşkil edebilir.
